Các câu hỏi thường gặp trước khi mua máy rửa bát? (Phần 1)

Máy rửa bát ngày càng phổ biến hơn trong các gia đình Việt Nam. Hiện nay, máy rửa bát có rất nhiều mẫu mã, kiểu dáng, chức năng,...của các hãng nổi tiếng trên thế giới để khách hàng lựa chọn. Tuy nhiên, để có thể hiểu và lựa chọn một chiếc máy rửa bát phù hợp với gia đình cũng không hề đơn giản với nhiều người. Để người mua có thể hiểu hơn về máy rửa bát, TechNow sẽ có serie bài viết tìm hiểu chi tiết về máy rửa bát, sau đây là Phần 1

1. Máy rửa bát có các công nghệ rửa sấy nào?

Về công nghệ rửa thì các hãng tương đối giống nhau, dựa vào tay quay phun nước để làm sạch bát đĩa, một số hãng có thêm công nghệ phụ trợ như vùng rửa tăng cường của Bosch (serie 6 trở lên) hoặc rửa chọn vùng, nhưng cơ bản là không có gì khó hiểu. Tuy nhiên đến phần công đoạn sấy thì mới nhiều cái phức tạp. Trái với nhiều người tưởng tượng, đa số các máy rửa bát dùng công nghệ sấy ngưng tụ hơi nước làm chủ đạo chứ không phải thổi hơi nóng từ đầu. Đó là khi đến giai đoạn sấy khô, máy sẽ phun nước nóng rất nóng lên bát đĩa đang đặt nghiêng trên giá, làm bát đĩa nóng lên, thúc đẩy nước bám trên bát đĩa bay hơi rất nhanh, để lại bát đĩa khô khi nước chảy đi và bốc hơi hết. Thành máy bằng inox nguội nhanh hơn sẽ là nơi để hơi ngước ngưng tụ và chảy đi xuống đường thải (đó là lý do vì sao giờ thành máy và cửa máy toàn bằng inox). Đến đây sẽ phát sinh một vấn đề, có 2 nhóm vật liệu cũng rất khó khô bằng công nghệ này, là đồ nhựa và đồ kim loại. Lý do là đồ nhựa dẫn nhiệt kém, không tăng được nhiệt lên nhanh để làm bay hơi nước dính trên đồ, còn thìa nĩa và muỗng kim loại thì lại nguội quá nhanh, thành chỗ hơi nước ngưng tụ luôn. Chỉ có đồ bát đĩa sứ là khô hiệu quả nhất vì nóng lên nhanh và giữ nhiệt lâu, giúp hơi nước bốc hơi và khó ngưng tụ lại. Ngoài ra là hơi nước bốc lên sẽ không thể ngưng tụ hết được, nên khi để lâu sẽ lại ngưng tụ trở lại lên đồ bát đĩa, khi ấy đã nguội đi. Để giải quyết vấn đề này, có 4 cách phổ thông nhất giúp hỗ trợ hoàn thiện việc sấy khô.

- Sấy tăng cường, nghĩa là vẫn sấy ngưng tụ cơ bản, nhưng sấy lâu hơn, để đồ nhựa có đủ thời gian để nóng lên, giúp hơi nước trên đồ nhựa bay hơi tốt hơn, đồng nghĩa với xác suất hỏng đồ nếu đồ nhựa không có đặc tính chịu nhiệt.

- Hé cửa tự động, hoặc bằng cơm, vào thời điểm kết thúc chu trình sấy, để hơi nước nóng bay ra bên ngoài thay vì tái ngưng tụ lên bát đĩa. Cách này rất hiệu quả với điều kiện không gian bên ngoài khô thoáng, và rất bền đồ vì không cần áp dụng nhiệt quá mức. Ngoài ra nó rất thích hợp với những gia đình rửa bát để qua đêm, đến sáng ra là mùi hóa chất đã hoàn toàn bay hết, không bị đọng mùi.

- Sấy khô bằng Zeolith: hạt khoáng zeolith là công nghệ độc quyền của Bosch/ Siemens, không khí ẩm sẽ được ép thổi qua một khoang chứa khoảng hơn 1kg hạt khoáng zeolith có tính hút ẩm cao. Loại khoáng này có đặc trưng thú vị là khi hút hơi ẩm vào, nó sẽ tỏa nhiệt ra, tạo thành một luồng không khí khô và nóng khoảng 80 độ C thổi ngược vào khoang chứa, thúc đẩy nước còn dính trên bát đĩa tiếp tục bay hơi. Việc đó diễn ra lặp đi lặp lại, tuần hoàn trong một khoảng thời gian cuối chu trình sấy làm khô bát đĩa hiệu quả hơn. Yếu điểm của công nghệ này là lượng hạt zeolith có hạn, nên khi đã hút no hơi ẩm thì nó sẽ ngưng, và sau đó phải gia nhiệt cho hạt zeolith để nó nhả hơi ẩm ra, bắt đầu sẵn sàng dùng trở lại ở chu trình rửa kế tiếp.

- Sấy khí nóng: một số hãng máy rửa bát sử dụng cách rất truyền thống và hiệu quả là gia nhiệt và thổi trực tiếp không khí nóng vào bên trong máy, làm khô bát đĩa và ép hơi ẩm ra bên ngoài. Cách này có ưu điểm là hiệu quả khô rất cao, vì nó có thể diễn ra trong một thời gian dài chứ không hạn chế như hạt zeolith. Nhưng nhược điểm là tiêu thụ điện năng cao hơn tương đối nhiều và có thể hỏng những đồ mong manh yếu đuối khi phải chịu nhiệt độ cao trong thời gian dài. Các hãng châu Âu đa phần đã bỏ cách này do yêu cầu tiết kiệm điện năng của luật bên đó, nhưng thật sự là hiệu quả sấy của cách này cao nhất.

2. Các hãng sản xuất máy rửa bát có gì khác nhau và nên chọn hãng nào?

Hãng máy rửa bát nói riêng, cũng như hãng bếp nói chung, thực sự là rất nhiều, nhưng có thể chia ra làm 3 nhóm chính hay gặp.

Nhóm 1: là nhóm hãng châu Âu phổ thông, hay gặp nhất ở VN là Bosch, Siemens, Hafele, Electrolux. Trong đám này thì nổi nhất vẫn là Bosch, vì nó vừa có bảo hành chính hãng ở VN, vừa đa dạng và nguồn hàng dồi dào. Siemens cũng rất ổn, thiết kế đẹp, ruột như Bosch, hai thằng cùng một mẹ, của tập đoàn BSH, nhưng Siemens thì chưa có phân phối chính hãng mà dựa vào các đơn vị nhập khẩu. Hafele và Electrolux thì đặc trưng là đi có nhiều mã hàng đi đặt OEM nên vẫn còn thiếu một chút để so sánh được sòng phẳng với Bosch, Siemens. Đặc điểm nổi bật của hàng Bosch, Siemens là dày dặn chắc chắn (máy của bọn này thường nặng hơn khá nhiều so với máy TQ), cách âm tốt, hoàn thiện nuột nà chau chuốt, làm mọi thứ đều chuẩn chỉ. Nhược điểm lớn nhất là khả năng sấy chỉ ở mức khá, do bị áp nhiều giới hạn liên quan đến tiết kiệm điện năng, nên không có sấy khí nóng bổ sung, do đó hiệu quả sấy thường khó đạt mức hoàn hảo. Các mẫu cao cấp hơn sẽ có bổ sung công nghệ sấy hé cửa hoặc zeolith, hoặc cả hai kết hợp thì có hiệu quả khô ráo tốt hơn, nhưng vẫn không gì bằng việc trực tiếp thổi khí nóng vào bên trong. Chọn nhóm này nếu muốn một sản phẩm có chất lượng hoàn thiện tốt, làm mọi việc đều ổn, và không quá ảm ảnh về việc phải sấy thật là khô đét.

Nhóm 2: là nhóm máy rửa bát châu Á (có thể nói đa phần là sx ở TQ hoặc “các nước châu Á”, bao gồm cả thương hiệu Việt Nam đi đặt sản xuất OEM hay là thương hiệu gốc của Trung Quốc), với rất rất nhiều các thương hiệu từ Texgio, Galanz, Eurosun, Xiaomi, Kaff, Spelier, Rosieres, Junger, Richborn, Feuer, Bauer, Faster, Canzy, Latino v.v...

LG cũng có máy rửa bát nhưng chưa gặp ở Việt Nam. Nhóm này thì các mẫu rẻ đa phần có chất lượng hoàn thiện không bằng hàng châu Âu, cân nặng cũng thường nhẹ hơn, cách âm ko tốt bằng (có một số ít ngoại lệ), nhưng được cái là nó không bị ràng buộc bởi các điều luật về tiết kiệm điện năng nên có những mẫu sấy khí nóng, khí tươi, nó sẽ khô đét đèn đẹt, khô hơn cả các mẫu châu Âu đắt tiền gấp rưỡi gấp đôi. Ngoài ra nhóm này có những kích thước rất phong phú từ to nhỏ đến cao thấp khác nhau, nhét vừa nhiều loại tủ bếp khác nhau, trong khi các dòng máy ở trên hầu hết là các máy cao to, rất hiếm máy lùn.

Nhóm 3: là nhóm máy rửa bát Nhật, nổi bật nhất là Panasonic, nhóm chuyên làm máy để bàn kích thước nhỏ, xếp được bát nhưng không xếp được nồi, phù hợp với các gia đình rất ít người, ví dụ có 2 vợ chồng. Ưu điểm của các máy nhóm này là rửa rất sạch, nhiệt độ nước rất cao, có sấy khô bằng khí nóng, gọn nhẹ. Dòng này có nhược điểm lớn nhất là giá hàng chính hãng hơi cao so với kích thước và lượng bát rửa được, giá tiền trên 15 triệu. Nên những người chơi dòng này còn một ngách để mua rẻ là order từ Trung Quốc về các model cho TQ, cũng dùng được điện 220V, giá chỉ khoảng 10 triệu. Ngoài ra còn hàng nội địa Nhật với điện áp khác, giá mềm nhưng phức tạp hơn trong khâu sử dụng, và còn phải kiểm tra xem máy có hệ thống làm mềm nước hay ko, vì nguồn nước của Nhật không giống Việt Nam.

A.3. Có quá nhiều model máy rửa bát, làm sao để phân biệt?

Với các hãng đặt tên kiểu ngẫu hứng thì cách duy nhất là hỏi người bán về sự khác biệt. Còn trong số các hãng phổ thông hiện nay, Bosch và Siemens đang áp dụng quy tắc đặt tên cho thế hệ mới rất khoa học và dễ hiểu, từ việc nhìn tên có thể đọc ra chính xác đặc trưng và tính năng của model đó.

Với Bosch, cấu trúc của tên gọi máy rửa bát thế hệ mới nhất, ví dụ model độc lập serie 6 sấy zeolith đầy đủ tính năng phiên bản châu Âu sẽ được tách ra như sau:

[SMS][6][Z][C][I][49][E]

3 chữ cái đầu tiên thể hiện cách lắp đặt của máy: SMS là độc lập, SMV là âm toàn phần gắn cánh gỗ, SMI là bán âm gắn cánh gỗ, SMU là bán âm có sẵn cánh inox.
Số tiếp theo thể hiện serie của máy, gồm các serie từ thấp đến cao, 2 4 6 8.
Chữ tiếp theo thể hiện công nghệ sấy của máy: I là sấy ngưng tụ cơ bản (có lựa chọn sấy tăng cường), H là sấy ngưng tụ (có sấy tăng cường), có bộ trao đổi nhiệt, E cũng như H nhưng thêm cái sấy hé cửa tự động, Z cũng như H nhưng thêm cái sấy zeolith, Y là bằng E + Z, nghĩa là cả sấy hé cửa và cả sấy zeolith kết hợp đồng thời.
Chữ tiếp theo (A, B, C, D, K, v.v....) thể hiện kiểu loại giỏ chứa, nhìn vào sẽ biết được 2 giàn hay 3 giàn, có đặc điểm gì đặc biệt hay không. Không muốn nhớ thì gõ cái mã đó vào google và tìm cái ảnh chụp giàn để ngó xem nó như nào.
Chữ tiếp theo thể hiện màu của máy, ví dụ I là inox bạc, W là màu trắng v.v...
Hai số tiếp theo thể hiện cấp độ trang bị phụ trợ của máy, ví dụ như cùng hệ độc lập serie 6 sấy zeolith, giỏ chứa 3 tầng, mặt inox (cùng bắt đầu bằng SMS6ZCI...) thì nó có một mớ từ 00E, 08E, 14E, 42E, 48E, 49E để thể hiện kiểu loại nút bấm, vị trí đặt phím, đèn soi nội thất...

Qua đây mong mọi người hiểu là việc chọn máy theo serie hoặc theo số bộ thực ra không có nhiều ý nghĩa, vì cùng một serie có thể có rất nhiều trang bị khác nhau, thậm chí công nghệ khác nhau, chứ không phải cứ cùng serie là giống nhau. Serie chỉ thể hiện phân cấp tương đối của sản phẩm đó thôi. Số bộ cũng chỉ mang tính tham khảo vì nó tính theo bộ bát đĩa châu Âu. Chủ yếu hãy hỏi người bán kỹ lưỡng về tính năng, trang bị, kích thước và chính sách.

Tương tự, máy Siemens cũng có cách đặt tên với cấu trúc tương tự, chỉ khác là họ sửa một chút các ký tự cho khác với bên Bosch, chứ lượng thông tin thì cũng tương đương. Ví dụ mẫu SN55ZS49CE dịch ra là máy bán âm, dòng iQ500 (tương đương serie 6 của bosch), trang bị na ná mẫu 49E của Bosch. Hay là mẫu SN23EI14CE dịch ra là máy độc lập, dòng iQ300 (tương đương serie 4 của Bosch), cánh inox, đuôi 14E, khá giống mẫu SMS4ECI14E bên Bosch.

A.4. Có những kiểu lắp đặt máy rửa bát nào?

Như đã nói ở trên trong mục đọc tên, máy rửa bát tuy có nhiều kiểu lắp, nhưng ở VN sẽ gặp chủ yếu là 4 kiểu phổ biến nhất, sắp xếp theo thứ tự độ phổ biến từ cao đến thấp:

SMS: máy độc lập, nó như cái máy giặt, có vỏ có cánh đầy đủ, có thể đặt bên ngoài hay đẩy vào trong hộc tủ đều ok, miễn là hộc tủ nó vừa kích thước.

SMI: Bán âm gắn cánh gỗ, kiểu này đặt âm bên trong khoang tủ, không phù hợp để đặt bên ngoài vì không có vỏ che, ngoài ra cần phải được bắn gỗ vào mặt ngoài cánh để nó đủ nặng, để không bị tự đóng lại khi muốn mở ra. Loại này có mặt điều khiển đặt bên ngoài, dễ điều khiển hơn nên phổ biến thứ 2 sau SMS.

SMV: Âm tủ toàn phần gắn cánh gỗ. Loại này y chang như SMI ở trên, chỉ khác là mặt đồng hồ hiển thị và nút bấm đều được giấu vào bên trong, để cho hiệu quả thẩm mỹ đồng bộ hoàn toàn với các cánh tủ bếp bên cạnh. Loại này hiếm gặp hơn, vì khi sử dụng, bất cứ thao tác nào đều phải mở cánh ra bấm rồi đóng vào cho nó chạy tiếp.

SMU: Bán âm cánh inox, loại này hiếm gặp hơn cả vì nó không có lợi ích nào rõ ràng thực sự. Vừa mất công làm chuẩn tủ bếp cầu kỳ như SMI và SMV, nhưng lại không có chỗ để bắn cánh gỗ, mà có cánh inox sẵn kèm theo giống như SMS, nên nó không có sự đồng bộ thẩm mỹ của hai dòng âm tủ và bán âm tủ, nhưng lại cũng không có sự tiện lợi linh hoạt của dòng SMS. Tuy nhiên được cái là giá dòng này thường không đắt nếu so với các mẫu cùng serie của kiểu lắp khác.

A.5. Hàng chính hãng và hàng nhập ngoài khác nhau ra sao, tại sao giá cả lại khác biệt?

Các hãng máy rửa bát thương hiệu VN thì luôn là hàng chính hãng, vì họ tự đặt hàng sản xuất và tự phân phối nên. Tuy nhiên hàng châu Âu như Bosch thì lại khác, nó bao gồm hàng chính hãng và hàng do các công ty nhập khẩu khác tự nhập về không thông qua Bosch VN, tự phân phối và tự thuê đơn vị bảo hành. Hàng chính hãng sẽ có các quyền lợi bảo hành chính hãng đồng nhất ở tất cả mọi tỉnh thành và địa phương trên toàn quốc, trong khi hàng tư nhân tự nhập khẩu sẽ có các chính sách bảo hành phụ thuộc vào bên nhập khẩu và người bán.

Hàng chính hãng sẽ có tem cào của Bosch, và tem của NPP tương ứng.

Về giá sản phẩm thì có sự khác biệt lớn giữa các điểm bán vì nó phân cấp ra theo từng tầng.

Ở tầng cao nhất là giá niêm yết, được nêu bởi hãng và NPP, để định vị phân cấp sản phẩm, thường không ai mua giá này trừ người quá nhiều tiền và quá ít thời gian tìm hiểu.

Ở tầng dưới là giá bán sau chiết khấu của các đơn vị điện máy lớn như ĐMX, tuy cùng nguồn hàng nhưng những bên này có giá cao vì mô hình vận hành chi phí lớn.

Ở tầng dưới là giá bán của các đại lý chính hãng, với chi phí vận hành thấp hơn nên đặt giá thấp hơn. Chính sách bảo hành giữa các bên điện máy và đại lý là tương đương nhau nếu cùng hàng chính hãng, vì hãng sẽ là đơn vị đứng ra bảo hành.

Ngoài ra, chính sách về các hạng mục hỗ trợ như vận chuyển, lắp đặt, cà thẻ POS, trả góp, vật tư phát sinh và công thợ phát sinh để sửa chữa cải tạo khi lắp đặt cũng có thể dẫn tới giá sản phẩm khác nhau.

A.6. Những model nào được xếp vào dạng “quốc dân”, đáng quan tâm nhất?

Như đã nói ở trên ở mục A.2. các nhóm và hãng máy rửa bát có các đặc trưng khác nhau, nên dựa vào đó để chọn lựa ra mẫu có công nghệ tốt nhất và phù hợp nhất trong tầm tiền:

Với máy châu Âu (Bosch, và các model Siemens tương ứng)

Ở phân khúc bình dân, có 3 mẫu nổi bật nhất:

SMS63L08EA và SMS46GI01P: đặc trưng là bền bỉ, vì cấu tạo đơn giản, ít tính năng, chuyên dùng mua cho người lớn tuổi sử dụng hoặc cho những người chỉ cần yêu cầu cơ bản với ngân sách hạn chế. Điểm yếu là chỉ có 2 giàn rửa. Mẫu 46GI mới hơn, đẹp hơn so với mẫu 63L08, nhưng giá đợt này đang lên cao, nên đang mất dần sự hấp dẫn.

SMS2IVI61E: mẫu này thuộc dạng rẻ nhất mà có 3 giàn rửa để xếp bát đũa được thoải mái hơn.

Ở phân khúc tầm trung:

SMS4EVI14E: mẫu sấy hé cửa giá mềm, rất phù hợp cho người thích sấy khô, thoáng mát bay mùi hóa chất. Xuất xứ Ba Lan. Rất đáng mua vì tính năng tương đương mẫu 4ECI bên dưới mà lại rẻ hơn.

SMS4ECI14E: mẫu sấy hé cửa với tính năng y chang mẫu trên nhưng hoàn thiện đẹp hơn vì xuất xứ Đức, nên có sàn đáy máy inox thay vì nhựa như các mẫu trên. Tuy nhiên đợt này lên giá quá cao nên mất đi kha khá sự hấp dẫn. Từ đây trở xuống dưới, tất cả các mẫu Bosch đều sẽ là nhập Đức.

SMS4HCI48E: mẫu sấy đóng cửa không hé, dành cho người thích xuất xứ Đức cho đẹp mà ở điều kiện không thể hé cửa. Nút sấy tăng cường của mẫu này nằm bên ngoài mặt, thay vì phải bật tắt thông qua mục cài đặt hoặc qua app như 2 mẫu trên.

Ở phân khúc cận cao cấp:

SMS6ECI93E: mẫu serie 6 nhập Đức sấy hé cửa, là phiên bản xịn đẹp hơn của mẫu 4ECI dành cho những người thích hé cửa tự động, với hệ giàn giỏ cao cấp hơn, vùng rửa tăng cường và nhiều chương trình rửa hơn so với 4ECI.

SMS6ZCI08E: mẫu serie 6 sấy zeolith dành cho những người thích hiệu quả khô khá tốt dù đóng kín cửa, có đặc trưng là phím bấm giấu bên trong nên rất ổn cho những gia đình có trẻ nhỏ hiếu động. Khi đóng cửa vào rồi là không có nút gì bên ngoài để bấm nghịch nữa.

SMS6ZCI49E: mẫu serie 6 sấy zeolith với trang bị phụ trợ cao nhất, có đèn soi khoang máy, là một lựa chọn tuyệt vời cho những người đặt máy ở chỗ tối, cần đèn soi sáng khi lấy và xếp bát. Công nghệ sấy Zeolith cũng giúp ích rất nhiều cho việc sấy khô mà không cần hé cửa nếu đặt máy ở chỗ nhiều bụi.

Ở phân khúc cao cấp:

SMS8YCI01E: mẫu này dành cho người có điều kiện, muốn có tất cả. Máy vừa hé cửa tự động vừa sấy zeolith, thích gì có nấy. Hệ giàn giỏ cực kỳ linh hoạt, tất cả các nan xếp đều có thể gấp đóng mở tùy ý. Trang bị cao nhất, không có gì để chê.

Ngoài ra, còn rất nhiều các model nhập khẩu tư nhân của các serie, chủ yếu khác các model chính hãng về trang bị phụ. Hãy hỏi người bán sự khác biệt và chính sách bảo hành trước khi mua.

Với các hãng thương hiệu Việt Nam

Các hãng này rất phong phú các mẫu, có thể chọn dựa trên kích thước lắp đặt, ví dụ bàn bếp quá thấp thì cần mẫu máy có chiều cao tương ứng. Hoặc không gian quá hẹp thì chọn mẫu có chiều ngang ít hơn. Nếu không gian không phải là vấn đề thì nên chọn những dòng máy có sấy khí nóng (khí tươi) để hiệu quả làm khô được tốt nhất. Một số những mẫu điển hình trên thị trường thường gặp có thể kể tên như Texgio 775B, Texgio 795B, Eurosun 12EB, Eurosun 19EB v.v...